به عقیده بسیاری از کوه نوردان، رشته کوه کرکس یکی از بهترین و زیباترین مناطق برای کوه نوردی بوده و در یک کلام بهشت کوه نوردی ایران است. برای علت نامگذاری این کوه، روایت‌های زیادی ذکر شده است؛ برخی می‌گویند، علت نامگذاری آن به دلیل وجود کرکس‌های کوچک و سیاه رنگی است که همچون باز شکاری بر فراز دامنه‌های کوه کرکس در حال پرواز هستند. عده‌ای دیگر می‌گویند دلیل نامگذاری کوه کرکس به این دلیل است که این کوه آنقدر بلند است که هیچ کرکسی نمی‌تواند به بالای آن برود.
روایت دیگری می‌گوید که کرکس مورد علاقه یکی از پادشاهان در آنجا دفن شده و اتاقکی در بالای کوه توسط آن پادشاه برای این کرکس به عنوان مقبره ساخته شده است که به مقبره کرکس معروف شده است. در پایان برخی نیز عقیده دارند که در گذشته دامنه این کوه محل شکار شاه عباس صفوی بوده است؛ یک روز کرکس او که در شکار به شاه عباس کمک می‌کرده، مانع از آن می‌شود که شاه ظرف آبی را که آغشته به زهر یک مار بوده است را بنوشد.
شاه از این کار عصبانی می‌شود و آن کرکس را می‌کشد. اما وقتی که از دلیل این کار کرکس آگاه می‌شود. از کار خود پشیمان شده و بر روی جسد کرکس آرامگاهی در دامنه کوه می‌سازد که تا به امروز نیز آثار آن باقی مانده است و به همین علت این کوه را کرکس نامگذاری کرده‌اند. از دلایل نامگذاری آن که بگذریم، این منطقه با توجه به ویژگی‌هایی که دارد، هر ساله پذیرای کوه نوردان زیادی است که از سراسر ایران به آن مراجعه می‌کنند. در ادامه قصد داریم شما را با این رشته کوه آشنا کنیم.
رشته کوه کرکس کجاست؟
رشته کوه کرکس، به نیمه شمالی رشته کوه زاگرس در منطقه مرکزی ایران گفته می‌شود. این کوهستان از قسمت غرب از شهرستان نطنز در استان اصفهان شروع می‌شود و تا شمال و شرق بخش میمه ادامه می‌یابد. از همین رو بسیاری از افراد این قله را با نام قله کرکس نطنز می‌شناسند. از نظر زمین شناسی کوه کرکس حاصل گدازه‌های آذرین است که از راه شکاف‌هایی که در سطح زمین وجود دارند به بیرون راه یافته‌اند. سطح زیر پوشش رشته کوه کرکس در استان اصفهان بیش از ۳۰۰ هزار هکتار است. حدود یک سوم آن به عنوان منطقه شکار ممنوع انتخاب شده و در سال‌های اخیر به ثبت ملی هم رسیده است.
کوه کرکس مشهور‌ترین و بلندترین بخش این رشته کوه است. از بلندترین قلههای این منطقه میتوان به کوه کرکس با ارتفاع ۳۸۹۵ متر، قله شاهین با ارتفاع ۳۸۰۰ متر و کرگز یا گرگش با ارتفاع ۳۵۸۸ متر اشاره کرد. وجود کوه‌های بلند و پیچ مانند به همراه دره‌های پرپیچ و سرسبز در چشم انداز کویر، منظره‌ای رویایی را به وجود آورده است. بی‌دلیل نیست که کوه نوردان و علاقه‌مندان به طبیعت نام آن را بهشت کوه نوردی ایران گذاشته‌اند.
مسیرهای صعود به کوه کرکس
برای صعود به کوه کرکس، بهشت کوه نوردی ایران، مسیرهای زیادی وجود دارد. کوه نوردان با توجه به اهداف مختلف مانند فصلی که می‌خواهند صعود کنند، مدت زمان صعود و دیگر موارد یکی از آن‌ها را برای صعود به این قله انتخاب می‌کنند. در فهرست زیر به بررسی این مسیرها پرداخته‌ایم. توجه داشته باشید که هر یک از این مسیرها ویژگی‌ها و مسائل فنی خود را دارند و حتما قبل از انتخاب اطلاعات لازم را درباره آن‌ها کسب کنید.
مسیر شماره یک
این مسیر، مسیر جنوبی قله کرکس است که از روستای کشه شروع می‌شود. برای دستیابی به مسیر شماره 1 باید در ابتدا به جاده نطنز – اصفهان بروید و از آنجا خود را به روستای طرق‌رود در 25 کیلومتری نطنز برسانید. سپس از آنجا به روستای کشه در 5 کیلومتری طرق‌رود بروید. متوسط زمان صعود به قله کرکس از این مسیر بین 5 تا 7 ساعت است. شایان ذکر است که متدوال‌ترین مسیر صعود به قله کرکس مسیر جنوبی از روستای کشه می‌باشد.
مسیر شماره دو
مسیر شرقی صعود به قله کرکس از روستای طامه شروع می‌شود. برای دسترسی به این مسیر در ابتدا باید به شهر نطنز بروید و از آنجا خود را به روستای طامه در 4 کیلومتری غرب نطنز برسانید. از دو مسیر باغ‌های دراش در غرب روستا یا دره پاکدار در جنوب باغ‌ها می‌توانید صعود خود را آغاز کنید. برای صعود از این مسیر به طور میانگین بین 7 تا 8 ساعت زمان نیاز دارید.
مسیر شماره سه
مسیر شمال شرقی صعود به قله کرکس از روستای اوره شروع می‌شود. برای اینکه بتوانید خود را به این مسیر برسانید، در ابتدا باید به جاده نطنز – کاشان بروید. سپس از آنجا به امامزاده سلطان گورآباد رفته و خود را به روستای اوره برسانید. از این روستا می‌توانید کوه نوردی را شروع کنید اما توجه داشته باشیدکه زمان لازم برای رسیدن به قله از این مسیر به طور متوسط 6 ساعت است.
مسیر شماره چهار
مسیر شمال غربی صعود به قله کرکس از روستای بیدهند شروع می‌شود. برای اینکه بتوانید خود را به این مسیر برسانید، در ابتدا باید وارد جاده قدیم نطنز – کاشان شوید. پس از طی 18 کیلومتر در این جاده به پل همجن می‌رسید. این پل شما را به روستای هنجن، چیمه و سپس لوجر می‌رساند. پس از گذشتن از آن‌ها به روستای بیدهند می‌رسید. متوسط زمان صعود از این مسیر بین 5 تا 6 ساعت است. به جز این مسیرها، مسیرهای کمتر شناخته شده دیگری نیز مانند مسیر سرچشمه لاعشه و از طریق چشمه اصفهانی‌ها و یا مسیر گله از طریق مسیر روستای طامه نیز وجود دارند، که به نسبت دیگر مسیرها کمتر استفاده می‌شوند.
بهترین زمان برای صعود به کوه کرکس
امکان صعود به قله کرکس در همه فصل‌ها و روزهای سال وجود دارد، البته به جز روزهایی که وضعیت جوی بد است و یا زمان‌هایی که احتمال ریزش بهمن شما را تهدید می‌کند. باید توجه داشته باشید که در فصل زمستان، سرمای بسیار شدیدی در کوه کرکس وجود دارد و کوه نوردی و صعود به قله آن به تجهیزات زمستانی نیاز دارد. علاوه بر این شما باید از تجربه و مهارت کافی در زمینه کوه نوردی برخوردار باشید؛ چراکه ارتفاع زیاد قلههای کوهستان کرکس باعث شده که این منطقه تقریباً در نیمی از سال پوشیده از برف باشد.
البته در سال‌های اخیر به دلیل گرم شدن هوا حجم برف منطقه در فصل زمستان کاهش یافته و در فصل تابستان هیچ برفی در این منطقه وجود ندارد. مسیر کشه سابقه بهمن ندارد؛ ولی ممکن است در مسیرهای طامه و اوره در اواخر زمستان خطر ریزش بهمن شما را تهدید کند. به عقیده بسیاری از کوهنوردان بهترین زمان برای صعود به کوه کرکس در فصل بهار و تابستان به خصوص ماه اردیبهشت است. در این فصل دمای هوا مناسب‌تر بوه و می‌توانید از آب و هوای بهاری و متبوع این بهشت کوه نوردی ایران لذت ببرید. علاوه بر این می‌توانید از مناظر طبیعی زیبای آن در حین کوهنوری نیز استفاده نمایید.
گونه‌های زیستی و جانوری کوه کرکس
پوشش گیاهی
کوه کرکس منبع اصلی چشمه‌های زیادی از جمله چشمه کامو، چشمه گزرتو و چشمه چورنکی است که در دامنه‌های این کوهستان جریان دارند. آب و هوای معتدل و وجود منابع فراوان آب سبب شده تا دامنه‌های کوه کرکس به محل مناسبی برای پرورش انواع گیاهان زینتی و تجاری تبدیل شوند. این منطقه دارای مراتع بسیار بوده و انواع گیاهان بوته‌ای مانند گندم، گون، گیاهان دارویی مختلف و دیگر گونه‌های گیاهی در آن به خوبی رشد می‌کنند. علاوه بر پوشش گیاهی گفته شده، شما می‌توانید در نقاط مختلف دامنه‌های این کوه، درختچه‌های مختلف را نیز مشاهده کنید. وجود این گونه‌های گیاهی متنوع، این منطقه را به بهشت کوه نوردی ایران تبدیل کرده است.
تنوع جانوری
دامنه‌های کوه کرکس به دلیل وجود انواع گونه‌های گیاهی و موقعیت جغرافیایی از تنوع جانوری بالایی برخوردار است. در این منطقه انواع خزندگان شامل مارهای سمی جعفری و مارهای کم خطرتر دوسر و دیگر خزندگان یافت می‌شوند. رشته کوه کرکس محلی مناسب برای زندگی پستانداران مختلفی است، مانند قوچ و میش وحشی، بز و کل، آهو، شغال، کفتار، گرگ، روباه، پلنگ، گربه وحشی، تشی و گراز که یک نوع خوک وحشی است. نوعی موش صحرایی در ارتفاعات این کوه‌ها زندگی می‌کند که به نام پایکا معروف است. علاوه بر این‌ها، انواع پرندگان نیز در این منطقه کوهستانی زندگی می‌کنند. این تنوع جانوری بی‌نظیر به راستی این منطقه را به بهشت کوه نوردی تبدیل کرده است.
نکاتی در خصوص رشته کوه کرکس
• منابع مختلف دسترسی به آب مانند انواع چشمه‌ها.
تقریبا در تمامی نواحی اطراف این کوه، امکان تماس از طریق تلفن‌های ایرانسل و همراه اول وجود دارد.
• نزدیک‌ترین شهر به رشته کوه کرکس، شهر نطنز استان اصفهان است.
• نزدیک‌ترین مراکز امدادی و درمانی به قله کرکس، مرکز فوریت‌های پزشکی شهر نطنز است.
• نزدیک‌ترین روستا به قله کرکس روستای طامه در مسیر شرقی و روستای کشه در مسیر جنوبی است.
• پمپ بنزین مورچه خورت آخرین پمپ بنزین در این مسیر بوده و پلیس راه راهنمایی و رانندگی علویجه و پاسگاه نیروی انتظامی کشه، از پاسگاه‌های نزدیک به رشته کوه کرکس هستند.
• اگر می‌خواهید در زمستان به این قله صعود کنید، حتما باید کفش مناسب و دیگر وسایل مخصوص صعود زمستانی را همراه با خود داشته باشید.
• تنها مشکل پناهگاه کرکس نداشتن سیستم گرمایش در زمان سرما و سرویس بهداشتی نامناسب آن است که می‌تواند خیلی بهتر از این باشد.